কোষ বিজ্ঞানৰ মৌলিক প্ৰশ্ন - Free Basic Questions in Cell Biology
1. কোষ কি?
কোষ হৈছে জীৱিত দেহৰ সৰ্বনিম্ন একক একক, যাৰ দ্বাৰা জীবিত দেহৰ সকলো জীৱাণু, উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ কার্যক্ষমতা সাধিত হয়। ই পৃথক পৰিসৰে আবদ্ধ থাকে আৰু নানা কাৰ্যক্ষমতা সম্পাদন কৰে।
2. প্ৰাণী কোষ আৰু উদ্ভিদ কোষৰ মাজৰ মূল পাৰ্থক্য কি?
প্ৰাণী কোষত কোষ প্ৰাচীৰ, ক্লোৰোপ্লাষ্ট, আৰু বৃহৎ ভ্যাকু’লৰ অভাব থাকে। উদ্ভিদ কোষত এইবোৰ থাকে। উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰ গঠনলৈ কঠিন আৰু স্থিতিশীল, যাৰ দ্বাৰা সপৰিসৰে সঁচা যায়।
3. প্ৰকাৰ্যোটিক কোষ আৰু ইউকাৰ্যোটিক কোষৰ গঠন আৰু কার্যৰ পাৰ্থক্য কি?
প্ৰকাৰ্যোটিক কোষৰ মন্নে নিউক্লিয়াছৰ অভাব থাকে, আৰু ইয়াৰ গঠন সৰল হয়। ইউকাৰ্যোটিক কোষত নিউক্লিয়াছ থাকে, আৰু ইয়াৰ গঠন জটিল হয়, য’ত বিভিন্ন অৰ্গানেল থাকে।
4. কোষৰ মেমব্ৰেনৰ মুখ্য গঠন কি?
কোষৰ মেমব্ৰেনৰ মুখ্য গঠন হৈছে ফস্ফোলিপিড দ্বাৰা গঠিত ডবল পৰিসৰ, যাৰ ভিতৰত প্রোটিন আৰু গ্লাইকোপ্রোটিন থাকে।
5. কোষৰ মেমব্ৰেন কেনে ভাবে ছেলেক্টিভলি পাৰমিয়েবল হয়?
কোষ মেমব্ৰেন পছন্দমতে কিছুমান পদাৰ্থৰ প্ৰবাহ অনুমতি দিয়ে আৰু আন পদাৰ্থৰ পৰা বাধা দিয়ে। ইয়াৰ ফলত মেমব্ৰেনৰ গঠনটো ছেলেক্টিভলি পাৰমিয়েবল হয়।
6. কোষ প্ৰাচীৰৰ গঠন আৰু কাৰ্য কি?
কোষ প্ৰাচীৰ হৈছে সেলুল’জৰ পৰা গঠিত এক শক্তিশালী পৰিসৰ, যাৰ কাৰ্য হৈছে কোষক স্থিতিশীলতা প্ৰদান কৰা আৰু বাহিৰৰ পৰা সুৰক্ষা দান কৰা।
7. উদ্ভিদ কোষত কোষ প্ৰাচীৰৰ ভূমিকা কি?
উদ্ভিদ কোষত কোষ প্ৰাচীৰৰ ভূমিকা হৈছে কোষক দৃঢ়তা আৰু সমৰ্থনা প্ৰদান কৰা আৰু কোষৰ আকাৰ ৰক্ষা কৰা।
8. সাইটোপ্লাজমৰ সংজ্ঞা কি?
সাইটোপ্লাজম হৈছে কোষৰ মেমব্ৰেনৰ ভিতৰ পৰিসৰ, য’ত বিভিন্ন অৰ্গানেল থাকে আৰু কোষৰ কাৰ্য সমূহ হয়।
9. নিউক্লিয়াছৰ গঠন কি?
নিউক্লিয়াছৰ গঠন হৈছে নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেন, নিউক্লিয়াৰ পোৰা, নিউক্লিয়াস (য’ত ডিএনএ থাকে), আৰু নিউক্লিয়োলাচৰ পৰা গঠিত।
10. নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰত কি থাকে?
নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰত থাকে ডিএনএ, নিউক্লিয়োলাচ আৰু নিউক্লিয়াৰ প্লাজমা।
11. ডিএনএৰ প্ৰধান কাৰ্য কি?
ডিএনএৰ প্ৰধান কাৰ্য হৈছে জীৱৰ জিনগত তথ্যৰ সংৰক্ষণ আৰু প্ৰজন্মৰ পৰাই পৰিৱর্তন সঞ্চালিত কৰা।
12. ক্ৰম’জমৰ গঠন কি?
ক্ৰম’জমৰ গঠন হৈছে ডিএনএৰ দৈর্ঘ্যৰ সুতাৰ দৰে কাঠামো, যাৰ ভিতৰত জিনৰ তথ্য থাকে।
13. নিউক্লিওলাচৰ ভূমিকা কি?
নিউক্লিওলাচৰ ভূমিকা হৈছে ৰাইব’ছোমৰ উপাদানৰ উৎপাদন আৰু সংগ্ৰহ কৰা।
14. কোষৰ মেমব্ৰেনৰ ফ্লুইড ম’জাইক মডেলৰ ব্যাখ্যা দিয়া।
ফ্লুইড ম’জাইক মডেল হৈছে এক আধুনিক ধাৰণা, য’ত কোষৰ মেমব্ৰেনৰ ফস্ফোলিপিড দ্বাৰা গঠিত এক লৰাৰ দৰে স্তৰ থাকে আৰু ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰোটিনৰ মোবিলিটি থাকে।
15. মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ গঠন কি?
মাইট’কণ্ড্ৰিয়া হৈছে দ্বৈত পৰিসৰৰ গঠন, য’ত বাহিৰৰ মেমব্ৰেন আৰু ভিতৰৰ মেমব্ৰেন থাকে।
16. মাইট’কণ্ড্ৰিয়াক শক্তি উৎপাদক বোলা হয় কিয়?
মাইট’কণ্ড্ৰিয়া শক্তি উৎপাদন কৰি থাকে, বিশেষকৈ এটিপি (ATP) উৎপাদন কৰা, সেয়া কোষৰ শক্তি চাহিদা পূৰণ কৰে।
17. ৰাইব’ছোমৰ প্ৰধান কৰ্ম কি?
ৰাইব’ছোমৰ প্ৰধান কৰ্ম হৈছে প্ৰোটিন সংশ্লেষণ।
18. এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলামৰ (ER) প্ৰকাৰ আৰু কৰ্ম কি?
এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলামৰ দুটি প্ৰকাৰ আছে: ৰাফলৰ (Rough) আৰু স্মুথ (Smooth)। ৰাফলৰ ER ৰাইব’ছোমযুক্ত থাকে আৰু প্ৰোটিন উৎপাদন কৰে, স্মুথ ER চর্বি আৰু হৰমোন উৎপাদন কৰে।
19. গ’লজি চিষ্টেমৰ গঠন আৰু কৰ্ম কি?
গ’লজি চিষ্টেম হৈছে এক গঠন য’ত ভেকিউলৰ পৰা প্ৰোটিন আৰু চর্বি সংশোধন আৰু পেকিং কৰা হয়।
20. লাইক’ছোমৰ মূল কাৰ্য কি?
লাইক’ছোমৰ মূল কাৰ্য হৈছে কোষৰ পৰিসৰ ৰক্ষা আৰু বিভিন্ন পদাৰ্থৰ ভাঙনি কৰা।
21. উদ্ভিদ কোষত ক্ল'ৰ'প্লাস্টৰ ভূমিকা কি?
ক্ল'ৰ'প্লাস্টৰ ভূমিকা হৈছে ফটোচিন্থেছিছ প্ৰক্ৰিয়া সম্পাদন কৰা, যাৰ দ্বাৰা সুৰ্যৰ আলোৰে গ্লুক’জ আৰু অক্সিজেন উৎপাদন হয়।
22. ভেকুওলৰ গঠন আৰু কার্য কি?
ভেকুওল হৈছে কোষৰ ভিতৰত থকা এক বড় থলী য’ত পানী, বাচল সৰকাৰী পদাৰ্থ, আৱদ্ধ পদাৰ্থ আৰু বাচল সাৰ থাকে। ইয়াৰ কাৰ্য হৈছে কোষৰ আৱদ্ধ পদাৰ্থ সংৰক্ষণ আৰু কোষৰ চাপ নিয়ন্ত্রণ।
23. উদ্ভিদ কোষত প্লাষ্টিডৰ প্ৰধান প্ৰকাৰ কি?
উদ্ভিদ কোষত প্লাষ্টিডৰ প্ৰধান প্ৰকাৰ হৈছে ক্ল'ৰ'প্লাস্ট (যা ফটোচিন্থেছিছত সহায় কৰে), লেইক’প্লাস্ট (যি খাদ্য সংৰক্ষণ কৰে), আৰু চ্ৰোম'প্লাস্ট (যি ৰঙৰ সংৰক্ষণ কৰে)।
24. পেৰ'ক্সিছোমৰ গঠন আৰু কার্য কি?
পেৰ'ক্সিছোম হৈছে এক বিশেষ অৰ্গানেল য'ত হাইড্ৰোজেন পেৰঅক্সাইডৰ উৎপাদন আৰু নিষ্ক্ৰিয়কৰণ হয়। ই তেল আৰু আল্ট্ৰাভায়োলেট ৰশ্মিৰ পৰা কোষৰ সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে।
25. সেণ্ট্ৰিঅ'লৰ ভূমিকা কি?
সেণ্ট্ৰিঅ'লৰ ভূমিকা হৈছে কোষ বিভাজনৰ সময়ত স্পিন্ডল ফাইবাৰ সৃষ্টি কৰা, যাৰ মাধ্যমে ক্ৰম’জমৰ বিভাজন হয়।
26. কোষ সিজলেটনৰ গঠন কি?
কোষ সিজলেটন হৈছে প্ৰোটিনৰ ৰচনা কৰা সুতাৰ দৰে ধাৰণাৰ সঞ্চালক ব্যৱস্থা, যাৰ সৈতে মাইক্র'টিউবিউল, মাইক্র'ফিলামেণ্ট আৰু ইন্টারমিডিয়েট ফিলামেণ্ট থাকে।
27. মাইক্র'টিউবিউলৰ গঠন আৰু কাৰ্য কি?
মাইক্র'টিউবিউল হৈছে টিউব আকৃতিৰ প্ৰোটিনৰ স্তম্ভ, যাৰ কাৰ্য হৈছে কোষৰ আকৰ ৰক্ষা কৰা আৰু ক্ৰম’জমৰ স্থানান্তৰ সহায় কৰা।
28. মাইক্র'ফিলামেণ্টৰ গঠন আৰু কাৰ্য কি?
মাইক্র'ফিলামেণ্ট হৈছে সৰু ফাইবাৰ, যাৰ কাৰ্য হৈছে কোষৰ গতিশীলতা আৰু সঞ্চালন, লগতে কোষৰ আকাৰ নিয়ন্ত্রণ কৰা।
29. ক্ৰম'জম আৰু ডিএনএৰ মাজৰ সম্পৰ্ক কি?
ক্ৰম'জম হৈছে ডিএনএৰ সংগঠিত আৰু সংহত আকাৰ, যাৰ দ্বাৰা জিনগত তথ্য কোষৰ ভিতৰত স্থানান্তৰিত হয়।
30. উদ্ভিদ কোষৰ পেক'টিনৰ ভূমিকা কি?
পেক'টিন হৈছে উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰত থকা এক প্ৰকাৰৰ সাৰ, যাৰ মূল কাৰ্য হৈছে কোষৰ প্ৰাচীৰৰ স্থিতিশীলতা প্ৰদান কৰা।
31. উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ গঠনত সেলুলোজৰ ভূমিকা কি?
সেলুলোজ হৈছে উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ মূখ্য উপাদান, যাৰ দ্বাৰা কোষৰ শক্তি আৰু দৃঢ়তা প্ৰদান কৰা হয়।
32. ক্ল'ৰ'প্লাস্টৰ গঠন কেনেকৈ ফটোচিন্থেছিছত সহায় কৰে?
ক্ল'ৰ'প্লাস্টত থাকিবলৈ থাকে ক্লোৰোফিল, যি সুৰ্যৰ আলো শোষণ কৰি গ্লুক'জ আৰু অক্সিজেন উৎপন্ন কৰে।
33. ৰাইব'ছোম আৰু এণ্ড'প্লাজমিক ৰেটিকুলামৰ মাজৰ সম্পৰ্ক কি?
ৰাইব'ছোমবোৰ সাধাৰণতে এণ্ড'প্লাজমিক ৰেটিকুলামত থকা থাকে আৰু সেয়া প্ৰোটিনৰ সংশ্লেষণত সহায় কৰে।
34. উদ্ভিদ কোষত প্লাষ্টিডৰ খাদ্য সঞ্চয়ৰ ভূমিকা কি?
প্লাষ্টিড, বিশেষকৈ লেইক'প্লাস্ট, খাদ্য সঞ্চয় কৰি থাকে যাৰ পৰা উদ্ভিদ তেল আৰু চিনি আহৰণ কৰে।
35. কোষ বিভাজনৰ প্ৰধান ধাপসমূহ কি কি?
কোষ বিভাজনৰ প্ৰধান ধাপসমূহ হৈছে: ইন্টাৰফেজ, মাইট'চিছ (মেটাফেজ, এনাফেজ, টেলোফেজ), আৰু সাইটোকাইনেছিছ।
36. কোষ বিভাজনত মাইট'চিছ আৰু মিয়'চিছৰ পাৰ্থক্য কি?
মাইট'চিছত এক কোষৰ দুটি অভিন্ন কোষ সৃষ্টি হয়, য'ত মিয়'চিছত চাৰিটা কোষ সৃষ্টি হয় আৰু এই কোষবোৰ অর্ধ ডিএনএ পৰিমাণে থাকে।
37. কোষ বিভাজনৰ প্ৰয়োজনীয়তা কি?
কোষ বিভাজন কোষৰ বৃদ্ধি, মেরামত আৰু পুনৰ সৃষ্টি কৰিবৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়।
38. নিউক্লিয়াৰ পোৰছৰ কাৰ্য কি?
নিউক্লিয়াৰ পোৰছৰ কাৰ্য হৈছে নিউক্লিয়াছ আৰু সাইটোপ্লাজমৰ মাজত পদাৰ্থৰ স্থানান্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰা।
39. উদ্ভিদ কোষত বড় ভেকুওলৰ ভূমিকা কি?
ভেকুওল কোষৰ আকাৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, পানী সংৰক্ষণ কৰে আৰু কোষৰ অভ্যন্তৰীণ চাপ বজাই ৰাখে।
40. মাইট'কণ্ড্ৰিয়াৰ ডিএনএ কিয় গুৰুত্বপূর্ণ?
মাইট'কণ্ড্ৰিয়াৰ ডিএনএ কোষৰ শক্তি উৎপাদনৰ প্ৰক্ৰিয়া (এটিপি উৎপাদন) নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, আৰু এটা কোষৰ মাইট'কণ্ড্ৰিয়া সঠিকভাবে কাৰ্য কৰে।
41. কোষৰ ইন্টাৰফেজ কি?
ইন্টাৰফেজ হৈছে কোষ বিভাজনৰ পূৰ্বৰ অৱস্থা, য'ত কোষ বৃদ্ধি হয় আৰু ডিএনএৰ পুনৰোপন ঘটে। ই তিনিটা ধাপত ভাগ কৰা হয়: গ'1 (গ্যাপ 1), এস (সিন্থেছিস), আৰু গ'2 (গ্যাপ 2)।
42. ক’ৰ্নিয়া কোষ কি?
ক’ৰ্নিয়া কোষ হৈছে সেই কোষসমূহ যি ক’ৰ্নিয়া (চোখৰ স্ফটিক তন্তু)ৰ অংশ হিচাপে থাকে আৰু পৃষ্ঠৰ শাৰীৰিক সুৰক্ষা আৰু অপটিক্যাল স্পষ্টতা প্ৰদান কৰে।
43. উদ্ভিদ কোষৰ পেক’টিন কেনেকৈ গঠনত সহায় কৰে?
পেক’টিন উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ গঠন শক্তিশালী কৰি কোষক একে অপরৰ লগত সংযুক্ত কৰি ৰখাৰ সহায় কৰে।
44. ফটোচিন্থেছিছৰ প্ৰক্ৰিয়া কিদৰে সম্পন্ন হয়?
ফটোচিন্থেছিছ হৈছে সুৰ্যৰ ৰশ্মি, কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড, আৰু পানী ব্যৱহাৰ কৰি গ্লুক’জ আৰু অক্সিজেনৰ সৃষ্টি কৰা প্ৰক্ৰিয়া। ইয়াৰ প্ৰধান ধাপ হৈছে লাইট ডিপেন্ডেণ্ট ৰিঅ্যাকচন আৰু কালি ডিপেন্ডেণ্ট ৰিঅ্যাকচন (ক্যালভিন চক্র)।
45. ক্ৰম’জমৰ সংখ্যা প্ৰজাতি অনুসৰি সলনি কিয়?
ক্ৰম’জমৰ সংখ্যা প্ৰজাতি অনুসৰি সলনি হয় কাৰণ প্ৰতিটো প্ৰজাতিৰ ডিএনএৰ পৰিমাণ আৰু গঠন পৃথক হয়, যাৰ ফলত ক্ৰম’জমৰ সংখ্যা বিভিন্ন হয়।
46. উদ্ভিদ কোষৰ টনিক মেমব্ৰেনৰ গঠন কি?
টনিক মেমব্ৰেনৰ গঠন হৈছে ফস্ফোলিপিড আৰু প্ৰোটিনৰ এক মিশ্ৰণ, যাৰ দ্বাৰা কোষৰ সুৰক্ষা আৰু বিভিন্ন পদাৰ্থৰ পৰিবাহিত হোৱাৰ নিয়ন্ত্ৰণ ঘটে।
47. উদ্ভিদ কোষত ক্ল’ৰ’প্লאַסטৰ ফটোচিন্থেছিছৰ প্ৰধান ধাপ কি?
ফটোচিন্থেছিছৰ প্ৰধান ধাপ হৈছে লাইট ডিপেন্ডেণ্ট ৰিঅ্যাকচন, য’ত সুৰ্যৰ আলো শোষণ কৰা হয় আৰু ATP আৰু NADPH উৎপন্ন হয়, আৰু ক্যালভিন চক্রত CO₂ৰ পৰা গ্লুক’জ উৎপন্ন হয়।
48. নিউক্লিয়াছ আৰু নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেনৰ সম্পৰ্ক কি?
নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেন হৈছে নিউক্লিয়াছৰ বাহ্যিক পৰিসৰ, যাৰ দ্বাৰা নিউক্লিয়াছ সাইটোপ্লাজমৰ পৰা পৃথক থাকে। ইয়াৰ ভিতৰত পোৰা থাকে, যাৰ মাধ্যমে বিভিন্ন পদাৰ্থৰ স্থানান্তৰ হয়।
49. কোষত প্ৰোটিন সংশ্লেষণৰ বাবে ৰাইব’ছোমৰ ভূমিকা কি?
ৰাইব’ছোম কোষৰ প্ৰটিন সংশ্লেষণৰ স্থান, য'ত mRNAৰ পৰা প্ৰোটিন নিৰ্মাণৰ প্ৰক্ৰিয়া সম্পন্ন হয়।
50. উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণী কোষত এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলামৰ ভূমিকা কি?
এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলাম (ER) কোষৰ অভ্যন্তৰীণ পৰিসৰ, য’ত প্ৰোটিন আৰু চর্বি সংশ্লেষিত হয়। ৰাফলৰ ER ৰাইব’ছোমৰ সৈতে প্ৰোটিন উৎপাদন কৰে, আৰু স্মুথ ER চর্বি আৰু হৰমোন সংশ্লেষিত কৰে।
51. কোষত প্ৰাথমিক শক্তি উৎপাদন কিদৰে হয়?
কোষৰ মাইট’কণ্ড্ৰিয়া ATP উৎপাদন কৰে। মাইট’কণ্ড্ৰিয়া এক বিশেষ শক্তি উৎস হিচাপে কাৰ্য কৰে, য’ত অক্সিজেনৰ উপস্থিতিত শক্তি উৎপন্ন হয়।
52. ক্ল’ৰ’প্লাস্ট আৰু মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ গঠনৰ সাদৃশ্য কি?
ক্ল’ৰ’প্লাস্ট আৰু মাইট’কণ্ড্ৰিয়া দুভৰ্তেৰে দ্বৈত মেমব্ৰেনযুক্ত থাকে আৰু সিহঁতৰ নিজৰ ডিএনএ থাকে, যাৰ দ্বাৰা ই নিজে নিজে প্ৰতিলিপি কৰিবলৈ সক্ষম।
53. ৰাইব’ছোমৰ গঠন কেনে?
ৰাইব’ছোম দ্বি-প্ৰযুক্ত গঠন থাকে: এক বৃহৎ আৰু এক সৰু সাবইউনিট থাকে। ৰাইব’ছোম ম’ন'ৰ ৰী-বৃদ্ধিৰ লগত সংশ্লিষ্ট থাকে।
54. গ’লজি চিষ্টেম ক্ৰিয়া কিদৰে সম্পন্ন কৰে?
গ’লজি চিষ্টেম প্ৰাপ্ত প্ৰোটিন আৰু চর্বি মডিফাই কৰা, পেকিং কৰা আৰু কোষৰ বাহিৰত পঠিয়াই দিয়া। ইয়াৰ পৰা বিভিন্ন ভেকিউল সংৰক্ষণ আৰু স্থানান্তৰিত হয়।
55. লাইক’ছোম কেনেকৈ কোষৰ সুৰক্ষাত সহায় কৰে?
লাইক’ছোম কোষৰ অভ্যন্তৰীণ পৰিসৰে আৱদ্ধ পদাৰ্থৰ ভাঙনি কৰে আৰু কোষৰ বিপদগ্ৰস্ত অৱস্থাত সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে।
56. মাইট’কণ্ড্ৰিয়াত ইলেকট্ৰ’নট্ৰান্সপ’ৰ্ট চেইন কেনেকৈ সম্পন্ন হয়?
মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ অন্তৰ্নিহিত মেমব্ৰেনে ইলেকট্ৰ’নট্ৰান্সপ’ৰ্ট চেইন ঘটে, যাৰ ফলত ATP উৎপাদন হয়।
57. নিউক্লিওলাচ কেনেকৈ ৰাইব’ছোম প্ৰস্তুত কৰে?
নিউক্লিওলাচে ৰাইব’ছোমৰ উপাদানসমূহ (RNA আৰু প্ৰোটিন) উৎপন্ন কৰে আৰু সিহঁতক ৰাইব’ছোম সাবইউনিটত সংহত কৰে।
58. উদ্ভিদ কোষৰ গঠনত সেলুলোজৰ ভূমিকা কি?
সেলুলোজ উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ মূখ্য উপাদান, যাৰ দ্বাৰা কোষৰ শক্তি আৰু স্থিতিশীলতা প্ৰদান কৰা হয়।
59. মেমব্ৰেন প’ৰ’টিনৰ ধৰণ আৰু কৰ্ম কি?
মেমব্ৰেন প’ৰ’টিন বিভিন্ন ধৰণৰ হয়, যেনে চেনেল প্ৰটিন, ক্যারিয়াৰ প্ৰটিন, আৰু রিসেপ্টৰ প্ৰটিন। ই কোষ মেমব্ৰেনৰ মাধ্যমে পদাৰ্থৰ স্থানান্তৰ আৰু সংকেত প্ৰসংগ কৰে।
60. এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলাম কেনেকৈ প’লিপেপ্টাইড প্ৰস্তুত কৰে?
এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলামৰ ৰাফলৰ অংশত ৰাইব’ছোম থাকে, যি poylpeptide (প্ৰোটিন) সংশ্লেষণ কৰে, যাৰ পিছত এই প্ৰোটিন গ’লজি চিষ্টেমলৈ পঠিয়াই দিয়ে।
61. উদ্ভিদ কোষৰ ক্ল'ৰ'ফিলৰ গঠন কি?
ক্ল'ৰ'ফিল হৈছে উদ্ভিদ কোষৰ এক ৰং দিয়া ৰঞ্জক যা সুৰ্যৰ ৰশ্মি শোষণ কৰে আৰু ফটোচিন্থেছিছ প্ৰক্ৰিয়া সম্পন্ন কৰিবলৈ সহায় কৰে। ইয়াৰ গঠনত পৰিগণিত থাকে এক চাৰা, যা গেছৰ অভ্যন্তৰে থাকে, আৰু মেথাইল গ্ৰুপৰ পৰা গঠিত থাকে।
62. নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰত ক্ৰম'টিন কি?
ক্ৰম'টিন হৈছে এক ৰঞ্জিত সুতাৰ আকৃতিৰ উপাদান যি ডিএনএ আৰু প্ৰোটিনৰ মিশ্ৰণৰে গঠিত থাকে। ই নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰত থাকে আৰু কোষৰ বিভাজনৰ সময় ক্ৰম'জমৰ ৰূপত সংগঠিত হয়।
63. ৰাইব'ছোমৰ দ্বি-উপ-একক কি?
ৰাইব'ছোমৰ দ্বি-উপ-একক হৈছে ৰাইব'ছোমৰ গঠন, য'ত এক সৰু আৰু এক বৃহৎ সাবইউনিট থাকে। সৰু সাবইউনিট mRNA শোষণ আৰু বৃহৎ সাবইউনিট প্ৰোটিন সংশ্লেষণৰ কাৰ্য কৰে।
64. ক্ৰম'জমৰ গঠন আৰু প্ৰধান উপাদান কি?
ক্ৰম'জম হৈছে ডিএনএৰ সংগঠিত আকাৰ, যাৰ পৰা কোষ বিভাজন আৰু জেনেটিক তথ্য স্থানান্তৰিত হয়। ইয়াৰ মূল উপাদান হৈছে ডিএনএ আৰু প্ৰোটিন, বিশেষকৈ হিস্টন।
65. লাইক'ছোমত প্ৰধান এনজাইমসমূহ কি?
লাইক'ছোমত বিভিন্ন এনজাইম থাকে, যাৰ মাধ্যমে কোষৰ প্ৰয়োজনীয় পদাৰ্থৰ বাচল-ভাঙনি (বিশেষকৈ চর্বি) সম্পন্ন হয়। উদাহৰণস্বৰূপ, লিপেজ আৰু হাইড্রোলেজ।
66. নিউক্লিয়াৰ পোৰছ কিদৰে ৰিব'নিউক্লিঅ'প্ৰ'টিন পৰিবহন কৰে?
নিউক্লিয়াৰ পোৰছ সাইটোপ্লাজম আৰু নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰৰে পদাৰ্থৰ পৰিবহন সক্ষম কৰে। ই ৰিব'নিউক্লিঅ'প্ৰ'টিন মোলিকিউলৰ পৰিবহন দৰকাৰী তথ্য ৰখা সাহায্য কৰে।
67. মাইট'কণ্ড্ৰিয়াৰ ম্যাট্ৰিক্সৰ গঠন কি?
মাইট'কণ্ড্ৰিয়াৰ ম্যাট্ৰিক্স হৈছে মাইট'কণ্ড্ৰিয়াৰ অন্তৰ্ভুক্ত এলাকা য'ত ডিএনএ, ৰাইব'ছোম, আৰু বিভিন্ন এনজাইম থাকে, আৰু ইয়াত শক্তি উৎপাদনৰ প্ৰক্ৰিয়া (এটিপি উৎপাদন) চলে।
68. উদ্ভিদ কোষত প্লাষ্টিডৰ খাদ্য সঞ্চয় কেনেকৈ হয়?
উদ্ভিদ কোষত প্লাষ্টিডৰ খাদ্য সঞ্চয় লেইক'প্লাস্টৰ দ্বাৰা হয়। এই প্লাষ্টিডসমূহ পচনযোগ্য পদাৰ্থৰ ৰূপে চিনি (গ্লুক'জ) বা তেলৰ ৰূপে খাদ্য সঞ্চয় কৰে।
69. মেমব্ৰেন লিপিড দ্বিস্তৰ কেনেকৈ ছেলেক্টিভলি পাৰমিয়েবল হয়?
মেমব্ৰেন লিপিড দ্বিস্তৰ কোষৰ মেমব্ৰেনৰ ভিতৰ অংশে থকা ফস্ফোলিপিডৰ গঠন ফলত ছেলেক্টিভলি পাৰমিয়েবল হয়। ফস্ফেট মুৰৰ পৰা জলৰূপী পদাৰ্থ ছল কৰি পাণীৰ প্ৰৱাহ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিব পাৰি।
70. প্ৰাণী কোষত সেণ্ট্ৰিয়’লৰ ভূমিকা কি?
প্ৰাণী কোষত সেণ্ট্ৰিয়’লৰ ভূমিকা হৈছে কোষ বিভাজনৰ সময় স্পিন্ডল ফাইবাৰ সৃষ্টিত সহায় কৰা আৰু ক্ৰম'জমৰ বিভাজনৰ প্ৰক্ৰিয়া নিয়ন্ত্ৰণ কৰা।
71. উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ পৰিসৰ (প্লাজমডেছমাটা)ৰ কাৰ্য কি?
প্লাজমডেছমাটা হৈছে কোষ প্ৰাচীৰৰ এক বিশেষ দৰাৰ য'ত কোষবোৰৰ মাজত সোজা সংযোগ থাকে। এই সন্নিৱিষ্ট স্থানান্তৰ ব্যৱস্থাৰ দ্বাৰা কোষৰ মাজত পদাৰ্থৰ আৰু সংকেতৰ আদান-প্ৰদান হয়।
72. নিউক্লিয়াছৰ ক্ৰমাটিন কেনেকৈ ক্ৰম'জম গঠন কৰে?
নিউক্লিয়াছৰ ক্ৰমাটিন ডিএনএ আৰু প্ৰোটিনৰ সমন্বয়ে গঠিত থাকে। ক্ৰম'টিন সংকুচিত হৈ ক্ৰম'জমৰ আকাৰ লৈ বিভাজন প্ৰক্ৰিয়া সময়ত সংগঠিত হয়।
73. মাইট'কণ্ড্ৰিয়াৰ গঠনত ভ্ৰিষ্টে কি?
মাইট'কণ্ড্ৰিয়া দ্বৈত মেমব্ৰেনযুক্ত থাকে। বাহ্যিক মেমব্ৰেন মসৃণ থাকে, আৰু অভ্যন্তৰীণ মেমব্ৰেন ফোল্ডৰূপে সংকুচিত থাকে, যাক ক্রিস্টা বোলা হয়।
74. এণ্ড'প্লাজমিক ৰেটিকুলাম কেনেকৈ প্ৰোটিন আৰু লিপিড সংশ্লেষণ কৰে?
এণ্ড'প্লাজমিক ৰেটিকুলামৰ ৰাফ অংশত ৰাইব'ছোম থাকে, যি প্ৰোটিন সংশ্লেষণ কৰে। স্মুথ অংশত লিপিড আৰু হৰমোনৰ সংশ্লেষণ ঘটে।
75. উদ্ভিদ কোষৰ ক্ল'ৰ'প্লাষ্টৰ থাইলাক'ইড কি?
থাইলাক'ইড হৈছে ক্ল'ৰ'প্লাষ্টৰ ভিতৰত থকা মেমব্ৰেনৰ থলি, য'ত লাইট ডিপেন্ডেণ্ট ৰিঅ্যাকচন ঘটে আৰু ফটোচিন্থেছিছৰ প্ৰাথমিক শক্তি উৎপাদন হয়।
76. উদ্ভিদ কোষৰ ভেকুওলত ফ্লুইড চঞ্চলতা কেনেকৈ হয়?
ভেকুওলত পানী, আৱদ্ধ পদাৰ্থ আৰু সলিড বাচল থাকে। এই ফ্লুইড চঞ্চলতা ভেকুওলৰ চাপৰ মাধ্যমে কোষৰ ভিতৰ আৰু বাহিৰৰ পৰিবাহিত পদাৰ্থৰ মাধ্যেমে হয়।
77. নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেনৰ লিপিড দ্বিস্তৰ কেনেকৈ নিউক্লিয়াৰ প’ৰছ গঠন কৰে?
নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেনৰ লিপিড দ্বিস্তৰে নিউক্লিয়াৰ প’ৰছৰ গঠন ঘটে। ইয়াৰ দ্বাৰা প'ৰছ গঠন হয়, যাৰ মাধ্যমে কোষৰ ভিতৰ আৰু বাহিৰৰ মাজত পদাৰ্থৰ স্থানান্তৰ হয়।
78. উদ্ভিদ কোষৰ ৰ'ৱ (RAW) প্লাষ্টিডৰ ভূমিকা কি?
ৰ'ৱ প্লאַסטিড খাদ্য সঞ্চয় কৰাৰ পৰা উদ্ভিদৰ ভিন্ন অংশৰ বৃদ্ধি আৰু পুনৰ উৎপাদন সহায় কৰে। সেয়া বিভিন্ন উদ্ভিদৰ মেটাবলিজমৰ পৰা শর্করা উৎপন্ন কৰে।
79. প্ৰাণী কোষত ৰাইব'ছোমৰ ভূমিকা কি?
প্ৰাণী কোষত ৰাইব'ছোমৰ ভূমিকা হৈছে প্ৰোটিন সংশ্লেষণ কৰা, যি কোষৰ কাৰ্যকাৰিতা বজাই ৰাখে।
80. উদ্ভিদ কোষৰ ফটোচিন্থেছিছৰ শেষ পৰিসমাপ্তি পদাৰ্থ কি?
ফটোচিন্থেছিছৰ শেষ পৰিসমাপ্তি পদাৰ্থ হৈছে গ্লুক'জ (শর্করা) আৰু অক্সিজেন, যাৰ দ্বাৰা উদ্ভিদ শক্তি লাভ কৰে।
81. কোষৰ ৰ’টো (ROUGH) এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলামত প্ৰ’টিন সংশ্লেষণ কেনেকৈ হয়?
ৰ’টো এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলাম (ER) ৰাইব’ছোমৰ সৈতে যুক্ত থাকে। এই ৰাইব’ছোম মেছিনাৰীৰ দৰে কাজ কৰে, মRNAৰ পৰা কোড পঢ়ি প্ৰ’টিন সংশ্লেষণ কৰে। সংশ্লেষিত প্ৰ’টিনগুলো প্ৰাথমিক ৰূপে এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলামত পৰিস্ফুট হয় আৰু গ’লজি চিষ্টেমলৈ পৰিবহণ হয়।
82. উদ্ভিদ কোষৰ টাৰগ’প্লাস্ট কি?
টাৰগ’প্লাস্ট হৈছে উদ্ভিদ কোষৰ এক বিশেষ গঠন যি প্ৰধানত গঠনৰ আৰু সন্নিৱিষ্ট চাহিদা পূৰণৰ কাৰ্য কৰে। এই অংশে সাধারণত চিনি আৰু শক্তি সংৰক্ষণৰ বাবে ভূমিকা পালন কৰে।
83. নিউক্লিয়াৰ পোৰছ কেনেকৈ নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰত মিউটেশ্বন সমৰ্থন কৰে?
নিউক্লিয়াৰ পোৰছ কোষৰ নিউক্লিয়াছ আৰু সাইটোপ্লাজমৰ মাজত পদাৰ্থৰ স্থানান্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। যদি মিউটেশ্বন ঘটে, পোৰছ দ্বাৰা সংশোধন বা পুনৰ নিৰীক্ষণ কৰি সঠিক ডিএনএ পৰিবহণৰ অনুমতি দিয়া হয়।
84. উদ্ভিদ কোষত ফটোচিন্থেছিছৰ সময়ত এলেকট্ৰ’ন ট্ৰান্সপ’ৰ্ট চেইন কিদৰে কাম কৰে?
ফটোচিন্থেছিছৰ সময়ত ক্ল’ৰ’প্লাষ্ট্ৰৰ থাইলাক’ইড মেমব্ৰেনত এলেকট্ৰ’ন ট্ৰান্সপ’ৰ্ট চেইন চলে। সন্নিৱিষ্ট এলেকট্ৰ’ন, উচ্চ শক্তি আয়ন সৃষ্টি কৰে আৰু এই শক্তি এনএডিপি+ আৰু পি আই মিথাই চিনি (গ্লুক’জ)ৰ সৃষ্টি হয়।
85. উদ্ভিদ কোষৰ লেইমেলা কি?
লেইমেলা হৈছে উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ মাজৰ সংযোগবিন্দু, য'ত কোষবোৰৰ মাপোঠাৰ একে হৈ থাকে আৰু আঠা সৰহ কৰি যোৰা লাগে। এটি গঠনৰ অংশ হিচাপে কেমিকেল সমান্তৰালিত থাকে।
86. নিউক্লিয়াছত ক্ৰ’ম’টিন কিদৰে ডিএনএৰ সংগ্ৰহ কৰে?
ক্ৰ’ম’টিন হৈছে ডিএনএ আৰু প্ৰোটিনৰ মিশ্ৰণ। এই সুতাৰ আকাৰৰ ক্ৰ’ম’টিন ডিএনএক সংকুচিত কৰে আৰু নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰত সংগ্ৰহিত থাকে, যা কোষৰ বিভাজনৰ সময় ক্ৰম’জমৰ আকাৰ ধাৰণ কৰে।
87. প্ৰাণী কোষত ৰাইব’ছোমৰ মাউণ্টেড ধাৰণা কি?
ৰাইব’ছোমৰ মাউণ্টেড ধাৰণ অৰ্থ হৈছে, ৰাইব’ছোম সোজাকৈ মেমব্ৰেনৰ সৈতে যুক্ত থাকে আৰু কোষে উৎপাদন কৰা প্ৰ’টিন বাচল কৰি সঞ্চালিত কৰা হয়।
88. কোষৰ প্ৰাণী আৰু উদ্ভিদ ধৰণৰ মেমব্ৰেনৰ পৰিবহন কিদৰে সঞ্চালিত হয়?
কোষ মেমব্ৰেন নিৰ্দিষ্ট সেলুলাৰ উপাদানসমূহক উত্তোলন আৰু প্ৰবাহিত কৰাৰ বাবে ছেলেক্টিভলি পাৰমিয়েবল থাকে। এটি সান্নিধ্য ৰীতি অনুসৰি সক্ৰিয় পৰিবহন বা নিষ্ক্ৰিয় পৰিবহন মাধ্যমে কাজ কৰে।
89. উদ্ভিদ কোষত ক্ল’ৰ’প্লাষ্টৰ গঠনত টেট্ৰা-পাইৰ’ল কি?
টেট্ৰা-পাইৰ’ল এক বিশেষ মলিকিউলৰ গঠন, যাৰ মাধ্যমে ক্ল’ৰ’প্লাষ্টৰ ছিদ্ৰৰ বা চেইনৰ গঠনৰ নিৰ্মাণ হ’ব পাৰে।
90. নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেন কেনেকৈ পলিপেপটাইড মলিকিউলক অনুমতি দিয়ে?
নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেনৰ পোৰছ বা চ্যানেলবোৰে পলিপেপটাইড মলিকিউলৰ স্থানান্তৰ অনুমতি দিয়ে, য'ত তাত পৰ্যাপ্ত সুরক্ষা ব্যবস্থা থাকে যেন সঠিক সিঙ্ধান্ত তৰ্ক কৰা হয়।
91. নিউক্লিওলাচ কেনেকৈ প্ৰ’টিন সংশ্লেষণৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে কাম কৰে?
নিউক্লিওলাচ হৈছে নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰ আৰু এটি কাৰ্যক্ষম কোৰা যা ৰাইব’ছোমৰ উপাদানৰ নিৰ্মাণ আৰু প্ৰ’টিন সংশ্লেষণৰ প্ৰাথমিক পদক্ষেপ।
92. উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ তন্তুৰ গঠন কি?
উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰে সেলুলোজ, হেমিসেলুলোজ, পেক’টিন আৰু লিগনিনৰ পৰা গঠিত থাকে। এগৰাকী উপাদানৰ মিশ্ৰণটো কোষক দৃঢ়তা আৰু সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে।
93. উদ্ভিদ কোষৰ ক্ল’ৰ’প্লাষ্টত লুমেনৰ কাৰ্য কি?
লুমেন হৈছে ক্ল’ৰ’প্লাষ্টৰ অভ্যন্তৰীণ স্থান, য'ত এলেকট্ৰ’ন ট্ৰান্সপ’ৰ্ট চেইন আৰু এনাৰ্জি উৎপাদন ঘটিত হয়, তথা ফটোচিন্থেছিছৰ বাবে পদাৰ্থ সৃষ্টিত সহায় কৰে।
94. উদ্ভিদ কোষৰ প্লাষ্টিড কেনেকৈ শ্ব্বেত মেটাব’লাইট সংৰক্ষণ কৰে?
প্লাষ্টিডে শ্ব্বেত মেটাব’লাইট (যেমন স্টাৰ্চ) সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থা আছে। ইয়াৰ পৰা উদ্ভিদ শক্তি উৎপাদন কৰি দিনযাপনেৰে প্ৰয়োজনীয় শক্তি প্ৰাপ্ত কৰে।
95. নিউক্লিয়াৰ পোৰছৰ মাধ্যমে নিউক্লিয়াৰ প’ৰমিউটেশ্বন কেনেকৈ হয়?
নিউক্লিয়াৰ পোৰছ কোষৰ সাইটোপ্লাজমৰ পৰা তথ্য প্ৰবাহিত কৰে আৰু মিউটেশ্বনৰ সময়ত ডিএনএৰ সংশোধন আৰু পৰিবৰ্তন বাবে সাহায্য কৰে।
96. উদ্ভিদ কোষৰ ক্ল’ৰ’প্লাষ্ট কেনেকৈ শক্তি সঞ্চয় কৰে?
ক্ল’ৰ’প্লাষ্ট ফটোচিন্থেছিছৰ মাধ্যমে সূৰ্যৰ শক্তি শোষণ কৰে আৰু গ্লুক’জৰ আকাৰত শক্তি সঞ্চয় কৰে।
97. নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেনৰ কৰ্মক্ষমতা কিমান?
নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেন কোষৰ নিউক্লিয়াছ আৰু বাকী অংশৰ মাজৰ পৰিবহন নিয়ন্ত্ৰণ কৰে, যাতে কোষৰ genetic information সুৰক্ষিত থাকে।
98. উদ্ভিদ কোষৰ ভেকুওলৰ চঞ্চল পদাৰ্থ সংহতি কিদৰে পৰ্যবেক্ষণ কৰা হয়?
ভেকুওলৰ চঞ্চল পদাৰ্থ কোষৰ মেচানিজমৰ মাধ্যমে নিয়ন্ত্রণ কৰি কোষৰ অভ্যন্তৰীণ সমতা বজাই ৰাখে।
99. নিউক্লিয়াছৰ গঠন আৰু ক্ৰম’জমৰ তন্তুৰ সম্পৰ্ক কি?
নিউক্লিয়াছৰ ভিতৰত ক্ৰম’জমৰ তন্তুৰ গঠন ঘটে, য’ত ডিএনএ এবং প্ৰোটিন থাকে আৰু যি কোষৰ বিভাজন সময় সম্পূৰ্ণ হয়।
100. উদ্ভিদ কোষৰ ক্ল’ৰ’ফিল কিদৰে শক্তি শোষণ কৰে?
ক্ল’ৰ’ফিল সূৰ্যৰ ৰশ্মি শোষণ কৰি ফটোচিন্থেছিছৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰে, যাৰ পৰা শক্তি উৎপাদিত হয়।
101. প্ৰাণী কোষৰ মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ বাহ্যিক মেমব্ৰেন কেনেকৈ কাম কৰে?
মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ বাহ্যিক মেমব্ৰেন শক্তি সঞ্চয়ৰ বাবে এথনলিক এচিড তৈয়াৰ কৰিবলৈ সাহায্য কৰে।
102. কোষৰ সাইটোপ্লাজম কেনেকৈ নিউক্লিয়াৰ প’ৰছৰ সহযোগ কৰে?
সাইটোপ্লাজম নিউক্লিয়াৰ প’ৰছৰ মাধ্যমে নিউক্লিয়াছৰ ভেতৰ আৰু বাহিৰৰ পদাৰ্থ স্থানান্তৰ সঞ্চালিত কৰে।
103. নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেন কেনেকৈ ডিএনএৰ সুৰক্ষাত সহায় কৰে?
নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেন ডিএনএৰ সুরক্ষা বজাই ৰাখে, যাৰ মাধ্যমে কোষৰ বিভাজন নিরাপদে সম্পন্ন হয়।
104. উদ্ভিদ কোষৰ টাৰগ’প্লাস্ট কেনেকৈ খাদ্য সংৰক্ষণ কৰে?
টাৰগ’প্লাস্ট খাদ্য উৎপাদন আৰু শক্তি সংরক্ষণৰ বাবে সহায় কৰে।
105. উদ্ভিদ কোষৰ কোষ প্ৰাচীৰৰ আণৱিক তন্তু কি?
আণৱিক তন্তু হৈছে কোষ প্ৰাচীৰৰ সংযুক্ত সেলুলোজ আৰু অন্যান্য উপাদানৰ মিশ্ৰণ।
106. উদ্ভিদ কোষৰ থাইলাক’ইড কেনেকৈ হাইড্ৰ’জেন চঞ্চল কৰে?
থাইলাক’ইড ফটোচিন্থেছিছৰ সময়ে হাইড্ৰ’জেন আয়ন শোষণ কৰে, যি চেইন প্ৰক্ৰিয়া কৰি শক্তি উৎপাদন কৰে।
107. নিউক্লিয়াৰ পোৰছৰ মাধ্যমে নিউক্লিয়াৰ প’ৰমিউটেশ্বন কেনেকৈ হয়?
নিউক্লিয়াৰ পোৰছৰ মাধ্যমে ডিএনএ মিউটেশ্বন ঘটে আৰু সংশোধন ব্যবস্থা সক্ৰিয় থাকে।
108. উদ্ভিদ কোষত ক্ল’ৰ’ফিলৰ গঠন আৰু কাৰ্য কি?
ক্ল’ৰ’ফিল সূৰ্যৰ ৰশ্মি শোষণ কৰি শক্তি উৎপাদন সম্পন্ন কৰে।
109. উদ্ভিদ কোষৰ টাৰগ’প্লাস্ট কেনেকৈ এনজাইম উৎপাদন কৰে?
টাৰগ’প্লাস্ট এনজাইম উৎপাদনৰ জন্য সঞ্চালন সম্পন্ন কৰে।
110. উদ্ভিদ কোষৰ মেমব্ৰেনৰ ফ্লুইড চঞ্চলতা কেনেকৈ পৰীক্ষা কৰা হয়?
ফ্লুইড চঞ্চলতা মেমব্ৰেনৰ মুঠ ৰেডিক্যাল স্টেডি পরীক্ষাৰ মাধ্যমে পৰীক্ষা কৰা হয়।
111. মাইট’কণ্ড্ৰিয়াত ATP উৎপাদনৰ চক্র কি?
মাইট’কণ্ড্ৰিয়াত ATP উৎপাদনৰ চক্রটো হৈছে অক্সিডেটিভ ফসফ’ৰিলেচন, যাৰ ভিতৰত নিউক্লিয়াৰ অ্যাসিড, প্ৰোটিন আৰু ফেটৰ অণুগুলি শক্তি উৎপাদন কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় পদাৰ্থবোৰ ৰূপান্তৰিত হয়।
112. ৰাইব’ছোম ক’ত সঞ্চিত থাকে?
ৰাইব’ছোম প্ৰধানকৈ সাইটোপ্লাজমৰ ভিতৰত থাকে, কিছুমান ৰাইব’ছোম আণুবীক্ষণিক শস্যৰ সৈতে সংযুক্ত থাকে আৰু অন্যবোৰ সাইটোপ্লাজমৰ মাধ্যামে স্বাধীনভাবে থাকে।
113. মাইট’কণ্ড্ৰিয়াত শক্তি সঞ্চয়ৰ বাবে ম্যাট্ৰিক্স কেনেকৈ সহায় কৰে?
মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ ভিতৰৰ ম্যাট্ৰিক্সে শক্তি উৎপাদন কৰা সাইট’ক্রোম আৰু এনজাইমৰ সৈতে সহায় কৰে, যাৰ ফলস্বৰূপে ATP উৎপাদন হয়। এই চক্রটো শক্তিৰ সঞ্চয়ৰ বাবে দায়ী।
114. কোষ প্ৰাচীৰৰ কঠিনতা কেনেকৈ উদ্ভিদৰ পুষ্টিত সহায় কৰে?
কোষ প্ৰাচীৰৰ কঠিনতা উদ্ভিদক সমৰ্থন আৰু সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে। ই উদ্ভিদক আঘাতৰ পৰা ৰক্ষা কৰে আৰু পানী আৰু আহাৰ শোষণৰ বাবে সহায়ক হয়।
115. উদ্ভিদ কোষৰ ক্ল’ৰ’প্লাষ্ট কেনেকৈ ফটোচিন্থেছিছত সহায় কৰে?
ক্ল’ৰ’প্লাষ্ট্ৰে উদ্ভিদৰ ফটোচিন্থেছিছ প্রক্রিয়াত সহায় কৰে। সেয়া সূৰ্যৰ আলোকশক্তি শোষণ কৰি ক্ৰোকোলাৰ অণু (গ্লুক’জ)ত পৰিণত কৰে, যাৰ পৰা উদ্ভিদে শক্তি লাভ কৰে।
116. নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেনৰ দ্বিস্তৰৰ প্ৰকৃতি কি?
নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেনৰ দ্বিস্তৰ পৰ্যায়ৰ পৰা গঠিত। ই বাহিৰৰ মেমব্ৰেন আৰু ভিতৰৰ মেমব্ৰেনৰ পৰা গঠিত, যাৰ মাজত পৰমাণুস্থল থাকে। এই মেমব্ৰেনক নিউক্লিয়াৰ এনভেলপ বা নিউক্লিয়াৰ মেমব্ৰেন বুলি কোৱা হয়।
117. প্ৰাণী কোষত ৰাইব’ছোম আৰু মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ সম্পৰ্ক কি?
প্ৰাণী কোষত ৰাইব’ছোম আৰু মাইট’কণ্ড্ৰিয়াৰ সংযোগিত কার্যপদ্ধতি থাকে। ৰাইব’ছোম প্ৰোটিনৰ সংশ্লেষণৰ কাৰ্যত অংশগ্ৰহণ কৰে, আৰু মাইট’কণ্ড্ৰিয়া ATP উৎপাদন কৰে। এই দুয়োটি কোষৰ শক্তি উৎপাদন আৰু প্ৰোটিন সংশ্লেষণত সহায় কৰে।
118. উদ্ভিদ কোষত ক্ল’ৰ’ফিলৰ ৰঙৰ প্ৰকৃতি কেনেকৈ সৃষ্ট হয়?
ক্ল’ৰ’ফিল ৰঙৰ সৃষ্টিৰ কাৰণ হৈছে ইয়াৰ অভ্যন্তৰত থকা বিশেষ যৌগিক পদাৰ্থ, যাৰ পৰা বেগুণী আৰু লাল আলোক শোষিত হয় আৰু সেউজ ৰং প্ৰদৰ্শিত হয়। এই ৰং ফটোচিন্থেছিছত সহায় কৰে।
কোষৰ গঠন আৰু বৈশিষ্ট্যৰ ওপৰত নতুন প্ৰশ্নসমূহ
1. কোষৰ আৱিষ্কাৰ কোন বছৰত আৰু কোনে কৰিছিল?
কোষৰ আৱিষ্কাৰ 1665 চনত ৰবাৰ্ট হুকে (Robert Hooke) কৰিছিল। তেওঁ কৰ্কৰ কোষৰ মাইক্রোস্ক’পিক গঠন পৰ্যবেক্ষণ কৰি "Cell" শব্দটো প্ৰথমে ব্যৱহাৰ কৰিছিল।
2. প্ৰাণী আৰু উদ্ভিদ কোষত লিপিড দ্বিস্তৰৰ গঠনৰ পৃথক প্ৰভাৱ কি?
উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণী কোষত লিপিড দ্বিস্তৰ প্লাজমা মেমব্ৰেন গঠন কৰে।
প্ৰাণী কোষত: কোলেষ্টেৰল উপস্থিত থাকে, যি মেমব্ৰেনৰ লচিলতা নিয়ন্ত্ৰণ কৰে।
উদ্ভিদ কোষত: কোলেষ্টেৰল অনুপস্থিত, সেয়া মেমব্ৰেনৰ স্থিতিস্থাপকতাত পৰিৱর্তন আনে।
3. কোষত বিদ্যমান জলীয় পদার্থ কেনেকৈ অনুৰ্ধ্ব চাপ সৃষ্টি কৰে?
জলীয় পদাৰ্থ বা সল্ট পাৰ্টিকলে অসমোসিসৰ দ্বাৰা অনুৰ্ধ্ব চাপ সৃষ্টি কৰে। মেমব্ৰেনৰ ভিতৰৰ উচ্চ সল্ট ঘনত্বত পানীৰ প্ৰবাহ বাহিৰৰ পৰা ভিতৰলৈ হয়, যি টাৰগৰ চাপ বৃদ্ধি কৰে।
4. উদ্ভিদ কোষৰ প্লাজমডেছমাটা কি প্ৰয়োজনীয়?
প্লাজমডেছমাটা উদ্ভিদ কোষৰ মাজত চমু ৰাসায়নিক, পুষ্টি, আৰু সংকেত পৰিবহণত সহায় কৰে। সেয়া কোষৰ সম্পৰ্ক বজাই ৰাখে।
5. কোষৰ প্লাজমা মেমব্ৰেনৰ বিদ্যুৎ-ৰাসায়নিক গ্ৰেডিয়েন্ট কি?
প্লাজমা মেমব্ৰেনত আয়ন পাম্পৰ দ্বাৰা ক্ৰিয়াশীল পটাছিয়াম (K⁺) আৰু চোডিয়াম (Na⁺) আয়ন বিসংগতিয়ে বিদ্যুৎ-ৰাসায়নিক গ্ৰেডিয়েন্ট সৃষ্টি কৰে। এই গ্ৰেডিয়েন্ট কোষৰ পুষ্টি আৰু সংকেত প্ৰৱাহত সহায় কৰে।
6. কোষৰ সাইটোপ্লাজমত মুক্ত ৰাইব’ছোমৰ কাৰ্য কি?
মুক্ত ৰাইব’ছোম প্ৰোটিন সংশ্লেষণত জড়িত থাকে। এই প্ৰোটিন সাইটোপ্লাজমত ব্যৱহাৰ হয়।
---
7. কোষৰ এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলাম কেনেকৈ কলা বা কলা নকলাসহ সংযোগ ৰক্ষা কৰে?
এণ্ড’প্লাজমিক ৰেটিকুলামে প্ৰোটিন আৰু লিপিড সংশ্লেষণ কৰি গোলগি বডি আৰু প্লাজমা মেমব্ৰেনলৈ পঠিয়ায়, যি কোষৰ যোগাযোগ বজাই ৰাখে।
---
8. কোষৰ ভেকুওলৰ ক্ৰান্তীয় অঞ্চলৰ তন্তু কি?
ভেকুওলৰ ক্ৰান্তীয় অঞ্চলৰ তন্তুৰে কোষৰ গঠন আৰু জলীয় চাপ বজাই ৰাখে।
---
9. উদ্ভিদ কোষত গ্ৰানাম কেনেকৈ চেন্সৰ কাৰ্য কৰে?
গ্ৰানাম চেন্স ফটোচিন্থেছিছৰ আলো প্ৰতিক্ৰিয়া সংঘটিত কৰে। ক্ল’ৰোফিলে পোহৰৰ শক্তি শোষণ কৰি ATP আৰু NADPH উৎপন্ন কৰে।
---
10. কোষৰ পৰিপূৰ্ণতা যাচাই কৰিবলৈ কি উপায় ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
মাইক্রোস্ক’পিক পৰ্যবেক্ষণ আৰু জৈৱ ৰাসায়নিক পৰীক্ষাৰ দ্বাৰা কোষৰ পূৰ্ণতা যাচাই কৰা হয়।
---
11. সেণ্ট্ৰিয়’লৰ উপস্থিতি প্ৰাণী কোষৰ বংশবিস্তারত কেনেকৈ সহায় কৰে?
সেণ্ট্ৰিয়’ল মাইটোচিচৰ সময়ত স্পিণ্ডল তন্তু গঠনত সহায় কৰে, যি কোষ বিভাজনত সহায় কৰে।
---
12. লেইমেলাৰ গঠনৰ উদ্ভিদ কোষৰ শক্তি ধাৰণত ভূমিকা কি?
লেইমেলাৰ গঠন ফটোচিন্থেছিছৰ সময়ত ATP উৎপাদনৰ বাবে ইলেক্ট্ৰন স্থানান্তৰ সক্ৰিয় কৰে।
---
13. কোষৰ নিউক্লিঅ’লাচৰ বৃদ্ধি কোনো পৰিস্থিতিত সীমাবদ্ধ?
প্ৰোটিন সংশ্লেষণৰ ঘাটতি, কোষ বিভাজনৰ অৱসান বা শক্তিৰ অভাৱত নিউক্লিঅ’লাচৰ বৃদ্ধি সীমিত হয়।
---
14. উদ্ভিদ কোষত পেনটোজ ফসফেট পথ কি?
পেনটোজ ফসফেট পথ ATPৰ পৰিৱৰ্তে NADPH উৎপন্ন কৰে আৰু নিউক্লিক এসিড তথা লিপিড সংশ্লেষণত সহায় কৰে।
---
15. উদ্ভিদ কোষত ক্লৰোফিলৰ বিকল্প কাৰ্য কি?
ক্লৰোফিলে পোহৰ শোষণৰ উপৰিও তাপ মাত্ৰা সামঞ্জস্যত সহায় কৰে।
---
16. সাইটোপ্লাজমৰ এনজাইম সক্ৰিয়তা কেনেকৈ পৰীক্ষা কৰা হয়?
জৈৱ ৰাসায়নিক পদ্ধতি আৰু এনজাইম সক্ৰিয়তাৰ পৰিমাণগত মাপযোগে পৰীক্ষা কৰা হয়।
---
17. উদ্ভিদ কোষৰ ক্ল’ৰ’প্লাষ্ট কিদৰে মাল্টিপ্লাই কৰে?
ক্ল’ৰ’প্লাষ্ট বাইনাৰী ফিছনৰ দ্বাৰা নিজে বিভাজিত হয়।
---
18. উদ্ভিদ কোষৰ লেইমেলা কেনেকৈ ফটোচিন্থেছিছত ভূমিকা পালন কৰে?
লেইমেলা ক্ল’ৰোফিলৰ কণা সংলগ্ন কৰি ইলেক্ট্ৰনৰ স্থানান্তৰ সুনিশ্চিত কৰে।
---
19. প্ৰাণী কোষত পেনটোজ চকৰ বিকল্প পথ কি?
প্ৰাণী কোষত পেনটোজ ফসফেট পথ NADPH উৎপন্ন কৰি লিপিড আৰু এণ্টিঅক্সিডেণ্ট চক্রত সহায় কৰে।
---
20. কোষৰ ভিতৰৰ চাপ পৰিবহন কিদৰে সজীৱ কোষত কাম কৰে?
অসমোসিস আৰু অনুকূল ইলেক্ট্ৰোলাইট পৰিবহণে টাৰগৰ চাপ নিয়ন্ত্ৰণ কৰি কোষৰ স্থিতি বজাই ৰাখে।
অণুবীক্ষণিক পৰ্যবেক্ষণ আৰু গৱেষণাত নতুন প্ৰশ্নসমূহ
21. কেৱল নিউক্লিয়াৰ ডিএনএ পৰীক্ষাৰ বাবে সঠিক পদ্ধতি কি?
22. কোষৰ ৰঙীন চিত্ৰণ কৌশলসমূহ কি?
23. কোষ গঠনৰ বৈদ্যুতিক পৰীক্ষণৰ বাবে কি উপায় ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
24. কোষৰ উপাদানবোৰ পৃথকীকৰণৰ বাবে ক্ৰোমাট’গ্ৰাফিৰ ভূমিকা কি?
25. ৰাইব’ছোমৰ গাঠনিক পৃথক পৰ্যায় কোনবোৰ?
26. মাইটোপ্লাজম আৰু সাইটোপ্লাজমৰ মাজৰ পাৰ্থক্য কি?
27. কোষৰ জৈৱিক তাপ পৰিমাপক উপায় কি?
28. উদ্ভিদ কোষৰ জলীয় কোষত্ৰিয়াৰ কাৰ্য কি?
29. ৰাইব’ছোমত পেপটাইড চেইন সংশ্লেষণৰ ধাপসমূহ কি?
30. লিপিড দ্বিস্তৰৰ পৃষ্ঠৰ আয়নী নিৰ্দেশক কোনবোৰ?
Conclusion
💖 I this post i have made a post কোষ বিজ্ঞানৰ মৌলিক প্ৰশ্ন - Free Basic Questions in Cell Biology. I hope you have liked it and Please do share with your friends and follow our blog for more
if you have any questions please feel free to ask in comments section